Wiemy, gdzie narodziła się Czarna Śmierć
22 czerwca 2022, 05:26Czarna Śmierć, największa pandemia w historii, trwała w latach 1346–1353. Wiemy, że wywołała ją bakteria Yersinia pestis, jednak jej źródła pozostają tajemnicą. Naukowcy z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w Lipsku, Uniwersytetu w Tybindze oraz University of Stirling przebadali starożytne genomy Y. pestis i stwierdzili, że źródeł pandemii należy szukać w Azji Środkowej.
Orczysynek przyczyną menopauzy
17 września 2012, 14:07Menopauza pozwala samicom orek zajmować się dorosłymi synami. Biolodzy przez 36 lat obserwowali Orcinus orca u wybrzeży stanu Waszyngton i Kolumbii Brytyjskiej. Okazało się, że w przypadku samca w wieku powyżej 30 lat śmierć matki prawie 14-krotnie zwiększała ryzyko zgonu w kolejnym roku.
"Gdzie jest Nemo?" gorsze od "Pulp Fiction"?
17 grudnia 2014, 14:23Bajki dla dzieci są bardziej brutalne od filmów dla dorosłych. Prawdopodobieństwo, że ich główni bohaterowie zginą, jest ponad 2-krotnie większe.
Kogo i jak zabijają wulkany
9 października 2017, 10:15Około 10% ludzkiej populacji żyje w zagrażającej im odległości od wulkanu, a ponad 800 milionów osób mieszka w promieniu 100 kilometrów od aktywnego wulkanu. W latach 1500-2017 wulkany zabiły 278 000 osób. Średnio każdego roku z powodu ich działalności śmierć ponosiło zatem 540 osób. Ryzyko związane z aktywnością wulkaniczną jest zróżnicowane.
Propeptyd oksydazy lizynowej: nowy cel w walce z retinopatią cukrzycową
20 września 2019, 11:58Specjaliści podkreślają, że u ok. 1:3 diabetyków wystąpi retinopatia cukrzycowa (DR), powikłanie cukrzycy prowadzące niekiedy do ślepoty. Ostatnio Amerykanie odkryli, że wysokie stężenia glukozy zwiększają poziom prekursora enzymatycznego - propeptydu oksydazy lizynowej (ang. lysyl oxidase propeptide, LOX-PP) - który sprzyja śmierci komórkowej. Niewykluczone więc, że w przyszłości będzie się dało leczyć retinopatię, obierając na cel LOX-PP bądź jego metabolity.
Nowe obliczenia sugerują obecność w Pasie Kuipera planety wielkości Ziemi
4 września 2023, 11:29Dwóch naukowców z Japonii, Patryk Sofia Lykawka i Takashi Ito, zaprezentowali wyliczenia, które mogą wskazywać, że w Pasie Kuipera znajduje się planeta wielkości Ziemi. Dziewiąta Planeta, zwana też Planetą X, jest od wielu lat przedmiotem poszukiwań. Przynajmniej od czasu, gdy w 2016 roku dwóch profesorów z Caltechu (California Institute of Technology), zaprezentowali pracę, z której wynikało, że orbity 13 odległych obiektów z Pasa Kupiera ma nietypowe podobne orbity, a można je wyjaśnić obecnością planety.
Bardzo gęsta galaktyka
26 września 2013, 09:12Astronomowie pracujący z teleskopami Hubble'a, Chandra X-ray Observatory oraz urządzeniami na Ziemi znaleźli prawdopodobnie najgęstszą galaktykę bliską Ziemi. Galaktyka karłowata M60-UCD1 liczy sobie około 10 miliardów lat i znajduje się w pobliżu dużej galaktyki eliptycznej NGC 4649 położonej w odległości około 54 milionów lat świetlnych od Ziemi
Teleskopy Chandra i Webb znalazły najbardziej odległą supermasywną czarną dziurę
7 listopada 2023, 12:18W galaktyce UHZ1, znajdującej się w kierunku gromady galaktyk Abell 2744 (Gromada Pandory), odkryto najbardziej odległą supermasywną czarną dziurę. Zauważono ją w danych z teleskopu kosmicznego Chandra X-ray Observatory, który działa w zakresie promieniowania rentgenowskiego oraz w podczerwieni rejestrowanej przez Teleskop Webba. O ile Abell 2744 znajduje się w odległości 3,5 miliarda lat świetlnych od Ziemi, to dane z Webba pokazały, że UHZ1 dzieli od nas aż 13,2 miliarda lat świetlnych.
Pierwszy układ z gwiazdą Be i czarną dziurą
17 stycznia 2014, 18:20Hiszpańscy naukowcy odkryli pierwszy znany układ składający się z czarnej dziury i gwiazdy typu Be. Dotychczas istnienie takich układów postulowano jedynie teoretycznie
Tajemniczy obiekt w układzie podwójnym może być czymś, czego astronomowie szukali od dawna
19 stycznia 2024, 13:01W gromadzie kulistej NGC 1851 astronomowie zauważyli niespotykany układ podwójny, którego natury nie potrafią wyjaśnić. Przynajmniej jeden jego elementów jest prawdopodobnie pozostałością – chociaż nie bezpośrednio – masywnej gwiazdy, która zakończyła życie jako supernowa. Naukowcy przyjrzeli się nietypowemu układowi za pomocą radioteleskopu MeerKAT z Południowej Afryki i detektorów którymi dysponuje Instytut Radioastronomii im. Maxa Plancka. Odkryli słabe impulsy, dzięki którym odkryli naturę jednego z obiektów układu.
